Ρήξη μηνίσκων
Οι μηνίσκοι είναι δύο ημισεληνοειδείς σχηματισμοί που αποτελούνται από ινώδη ιστό και παρεμβάλλονται μεταξύ των κνημιαίων και των μηριαίων κονδύλων. Η κύρια λειτουργία τους είναι να μεταφέρουν τα φορτία από το μηριαίο στην κνήμη κατά τρόπο ομαλό, αυξάνοντας την επιφάνεια επαφής παίζοντας ρόλο «αμορτισέρ» και δευτερευόντως είναι σταθεροποιητικοί παράγοντες του γόνατος. Σε άτομα νεαρής ηλικίας η εμφάνιση της συγκεκριμένης πάθησης είναι ως επί το πλείστον αποτέλεσμα κάποιου τραυματισμού. Σε μεγαλύτερες ηλικίες (>40 ετών) ο ρήξεις μηνίσκου είναι αποτέλεσμα της επίδρασης μικρότερης έντασης βίας, λόγω της ύπαρξης εκφυλιστικών αλλοιώσεων.
Η διάγνωση της ρήξης του μηνίσκου βασίζεται κυρίως στην κλινική εξέταση και επιβεβαιώνεται με τη μαγνητική τομογραφία η οποία μπορεί να αναδείξει επιπρόσθετες βλάβες (χόνδρινες βλάβες, ρήξη χιαστών συνδέσμων κλπ.).Η θεραπεία είναι κατεξοχήν χειρουργική και περιλαμβάνει την αρθροσκοπική έσω ή έξω μερική ή ολική μηνισκεκτομή, ενώ σε περιφερικές βλάβες είναι δυνατή η συρραφή του μηνίσκου, ιδιαίτερα στα νέα άτομα. Ακολουθεί πρόγραμμα μετεγχειρητικής αποκατάστασης εξατομικευμένο για τον κάθε ασθενή.
Ρήξη Πρόσθιου Χιαστού
Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος αποτρέπει την προς τα εμπρός μετακίνηση της κνήμης ως προς το μηρό και αποτελεί την κεντρική κολώνα του γονάτου αφού αποτελεί τον κύριο σταθεροποιητικό παράγοντα αυτού. Η ρήξη αυτού αποτελεί την αρχή του τέλους του γόνατος. Η συμμετοχή σε αθλήματα όπως ποδόσφαιρο, η καλαθοσφαίριση, η αντισφαίριση και οι χιονοδρομίες είναι ο κύριος λόγος εμφάνισης της συγκεκριμένης πάθησης. Πιο συγκεκριμένα η στροφική βία με το πόδι καθηλωμένο στο έδαφος είναι η αιτία της κάκωσης.
Προκειμένου ο θεράπων ιατρός να κάνει διάγνωση, απαιτείται κλινική εξέταση και μαγνητική τομογραφία, βάση της οποίας θα εκτιμηθεί και η σοβαρότητα του. Στόχος της θεραπευτικής αγωγής είναι η αποκατάσταση της σταθερότητας του γόνατος, που συνδέεται άμεσα με την προστασία των μηνίσκων και των αρθρικών χόνδρων και η ταχύτερη, κατά το δυνατόν, επάνοδος στην αθλητική δραστηριότητα. Η θεραπεία είναι κατεξοχήν χειρουργική με χρήση συνήθως αυτομοσχεύματος ισχνού – ημιτενοντώδους (hamstrings) ή επιγονατιδικού τένοντα, που τοποθετούνται αρθροσκοπικά. Ακολουθεί πρόγραμμα αποκατάστασης που χωρίζεται σε τρεις περιόδους, ήτοι 1η-6η εβδομάδα, 7η – 12η εβδομάδα και 4ος – 5ος – 6ος μήνας. Ο συνήθης χρόνος επανόδου σε πλήρεις αθλητικές δραστηριότητες είναι 5 1/2 – 6 μήνες.
Ρήξη Οπίσθιου Χιαστού
Ο οπίσθιος χιαστός σύνδεσμος αποτρέπει την οπίσθια μετατόπιση των κνημιαίων κονδύλων σε σχέση με τους μηριαίους και η ρήξη αυτού προκαλεί γραμμική αστάθεια σε αντίθεση με τον πρόσθιο χιαστό που προκαλεί στροφική. Η συχνότητα των ρήξεων του οπισθίου χιαστού σε σχέση με τον πρόσθιο είναι 1:10. Η διάγνωση τίθεται κυρίως με την κλινική εξέταση και θεωρείται επιβεβλημένη η μαγνητική τομογραφία για τη διάγνωση συνοδών κακώσεων και ιδιαίτερα ρήξης της οπίσθιο-εξωτερικής γωνίας του γόνατος που δημιουργεί σοβαρή αστάθεια και απαιτεί χειρουργική αποκατάσταση.
Η θεραπεία είναι κατεξοχήν χειρουργική με χρήση αυτό-μοσχεύματος ή άλλο-μοσχεύματος και διενεργείται αρθροσκοπικά. Ακολουθεί εξατομικευμένο πρόγραμμα μετεγχειρητικής αποκατάστασης. Ο πιθανός χρόνος αποθεραπείας και επανόδου σε αθλητικές δραστηριότητες είναι έξι μήνες περίπου.
Ρήξη Έσω Πλαγίου Συνδέσμου
Η ρήξη του έσω πλαγίου συνδέσμου είναι συχνότερη από αυτή του έξω. Ο συνήθης μηχανισμός είναι η άμεση πλήξη στην έξω πλευρά του γόνατος, ενώ αν συνυπάρχει και στροφή μπορεί να συνδυαστεί με ρήξη του έσω μηνίσκου και του προσθίου χιαστού. Οι ρήξεις των πλαγίων συνδέσμων ανάλογα με τη βαρύτητα ταξινομούνται σε τρεις βαθμούς (Ι,ΙΙ και ΙΙΙ). Οι ασθενείς με τη συγκεκριμένη πάθηση θα εμφανίσουν ένα αιμάτωμα στην εσωτερική πλευρά του γονάτου και θα νιώθουν έντονο άλγος κατά την πίεση της συγκεκριμένης περιοχής. Προκειμένου ο θεράπων ιατρός να κάνει διάγνωση, απαιτείται μαγνητική τομογραφία, βάση της οποίας θα εκτιμηθεί και η σοβαρότητα του. Στην πλειοψηφία τους τα περιστατικά αντιμετωπίζονται με συντηρητική θεραπεία, συγκεκριμένα με τη χρήση ειδικού νάρθηκα.
Ρήξη Έξω Πλαγίου Συνδέσμου
Η μεμονωμένη ρήξη του έξω πλαγίου συνδέσμου είναι πολύ σπάνια. Συχνότερες είναι οι σύνθετες ρήξεις που είναι σοβαρές κακώσεις που δημιουργούν στροφική αστάθεια. Ο μηχανισμός είναι η άμεση πλήξη στην έσω πλευρά του γόνατος. Η ταξινόμηση είναι ίδια με αυτή για τον έσω πλάγιο σύνδεσμο. Οι ασθενείς με τη συγκεκριμένη πάθηση θα εμφανίσουν ένα αιμάτωμα στην εξωτερική πλευρά του γονάτου και θα νιώθουν έντονη ευαισθησία κατά μήκος του έξω πλαγίου συνδέσμου και πόνος κατά την εκτέλεση ειδικών κλινικών δοκιμασιών. Στις σύνθετες κακώσεις υπάρχει σοβαρή στροφική αστάθεια. Η θεραπεία των μεμονωμένων ρήξεων είναι συντηρητική με χρήση ειδικού νάρθηκα, ενώ για τις σύνθετες ρήξεις επιβάλλεται η χειρουργική αποκατάσταση αυτών.