Τα τελευταία χρόνια το ζήτημα της σχολικής τσάντας είναι αγαπημένο θέμα συζήτησης στην έναρξη κάθε σχολικής χρονιάς.Το δυστύχημα είναι ότι δημιουργείται σύγχυση και ανησυχία στους γονείς χωρίς κανένας να τους δίνει ξεκάθαρη απάντηση για το ποια είναι η κατάλληλη τσάντα και ποιο το μέγιστο επιτρεπτό βάρος της για να μη δημιουργεί προβλήματα υγείας στο παιδί τους.
Το πρόβλημα δεν είναι μόνο Ελληνικό αλλά απασχολεί τις δυτικές κοινωνίες από χρόνια. Έχουν γίνει πάρα πολλές έρευνες από γιατρούς, φυσιοθεραπευτές, εργονόμους και έχουν εξαχθεί συμπεράσματα. Το σημαντικό συμπέρασμα όμως από όλες αυτές τις έρευνες είναι ότι πρέπει να επικρατεί η κοινή λογική.
Το βασικό ερώτημα είναι: το βάρος της τσάντας μπορεί να δημιουργήσει ανατομική ανωμαλία στον αναπτυσσόμενο παιδικό σκελετό και ειδικότερα στη σπονδυλική στήλη;
Η απάντηση είναι σαφέστατα ΟΧΙ. Είναι αξιοπερίεργο πώς συντηρείται ακόμα ο μύθος ότι η βαριά σχολική τσάντα που κρέμεται στο ένα πλάι δημιουργεί σκολίωση. Γνωρίζουμε ότι η σκολίωση είναι μια πάθηση της αναπτυσσόμενης σπονδυλικής στήλης που δημιουργείται από ενδογενείς οργανικούς παράγοντες και δεν μπορεί να προληφθεί με ειδικές ασκήσεις και γυμναστική, ούτε με ειδικές τσάντες. Έχει αποδειχθεί επίσης ότι παιδιά που έχουν σκολίωση δεν επιδεινώνονται από τις βαριές σχολικές τσάντες. Επίσης το βάρος της τσάντας δεν έχει καμιά σχέση με το αν το παιδί θα αναπτύξει υπερκύφωση, δηλαδή καμπούρα. Οι δυνάμεις που δέχεται η σπονδυλική στήλη κατά το κουβάλημα της τσάντας ακόμα και εάν είναι υπερβολικές, δεν είναι ικανές λόγω της μικρής διάρκειας που εξασκούνται να μεταβάλλουν την ανάπτυξη των οστών. Έρευνες υποστηρίζουν ότι για να φτάσει σε σημείο να επιδεινωθεί η σκολίωση ενός παιδιού, θα πρέπει να ασκούνται στη πλάτη του πιεστικές δυνάμεις για 8 ώρες συνεχόμενες. Κατί που σαφώς δεν συμβαίνει, επομένως δεν τίθεται λογος ανησυχίας.
Σίγουρα όμως το βάρος της τσάντας σχετίζεται με την εμφάνιση πόνου στη μέση και τη ράχη των παιδιών. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος ανησυχίας των γονιών. Δεν στέλνουμε τα παιδιά μας στο σχολείο για να γίνουν αχθοφόροι, οπότε δεν πρέπει να τα υποβάλλουμε σε τέτοια δοκιμασία.
Χρήσιμες συμβουλές σε γονείς και εκπαιδευτικούς
- Η κοινή λογική, λοιπόν, λέει ότι πρέπει να προσπαθήσουμε να μειώσουμε το βάρος της σχολικής τσάντας στο ελάχιστα απαραίτητο. Δεν θέλουμε τα παιδιά να πονάνε.
- Οι υπεύθυνοι των σχολείων πρέπει να φροντίσουν ώστε να υπάρχουν ερμάρια αποθήκευσης σε κάθε τάξη για κάθε μαθητή έτσι ώστε να μην είναι αναγκασμένος να μεταφέρει υλικά και βιβλία που δεν του χρειάζονται στο σπίτι.
- Οι γονείς πρέπει να ρωτούν τα παιδιά τους εάν δυσκολεύονται ή πονούν κατά τη μεταφορά της τσάντας λόγω του βάρους της. Δεν πρέπει να υπερτονίζουν ούτε να αγνοούν τους πόνους στη μέση και την πλάτη. Εάν το πρόβλημα δεν λύνεται τροποποιώντας το βάρος ή τον τρόπο μεταφοράς της τσάντας, να συμβουλεύονται ειδικό ορθοπαιδικό. Δεν φταίει πάντα η σχολική τσάντα και το βάρος της. Σε ότι αφορά το είδος της τσάντας αυτό είναι επιλογή του μαθητή. Πρέπει να του αρέσει για να τη χρησιμοποιεί.
- Χρειάζεται μεγάλη προσοχή για να μη μετατρέψουμε ένα απλό πρόβλημα σωματικής κόπωσης σε μείζον ιατρικό θέμα που θα αφορά κυρίως την ευαίσθητη εφηβική ηλικία. Υπάρχουν ενδείξεις ότι έφηβοι που βιώνουν πόνους στη μέση συνεχίζουν να έχουν προβλήματα και στην ενήλικο ζωή, ενώ δεν είναι ξεκάθαρο εάν αυτό οφείλεται σε οργανικά ή ψυχοσωματικά αίτια.
Σε κάθε περίπτωση πάντως είναι σημαντικό να ακούμε τα παιδιά μας, να διαβάζουμε τις αντιδράσεις τους κι όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο να απευθυνόμαστε στον αρμόδιο ιατρό για να μας λύσει τυχόν απορίες και διλήμματα.
Ευχές για μία καλή και δημιουργική σχολική χρονιά !!